Γιατί αποτυγχάνουν οι απόπειρες συναίνεσης;Τρεις είναι οι κυριότεροι λόγοι που τα δύο κόμματα εξουσίας δεν προχωράνε σε ένα κοινό μέτωπο...

  • Γιάννης Μανώλης:  
    Όσο η ελληνική οικονομία βυθίζεται στην ύφεση και όσο το κυβερνών κόμμα αδυνατεί να βρει λύσεις διεξόδου από την κρίση, τόσο τα σενάρια συναίνεσης ή συγκυβέρνησης πληθαίνουν. Κανείς, βέβαια, δεν μπορεί να υποστηρίξει με βεβαιότητα ότι μία συγκυβέρνηση ή μία κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας είναι η απάντηση στον «λαβύρινθο» που έχει βρεθεί η χώρα. Ωστόσο, ίσως είναι η μόνη ελπίδα Ποια, όμως, είναι τα κύρια αίτια που αποτρέπουν τις πολιτικές δυνάμεις να πράξουν το αυτονόητο; Τρεις είναι οι κυριότεροι λόγοι που τα δύο κόμματα εξουσίας δεν προχωράνε σε ένα κοινό μέτωπο:


     

    1)Στην Ελλάδα δεν έχει αναπτυχθεί κουλτούρα συνεργασιών. Όσες φορές δοκιμάστηκαν σχήματα συνεργασίας απέτυχαν. Είναι δύσκολο ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία να συνυπάρξουν κάτω από την ίδια στέγη. Πόσο μάλλον σε πρωτόγνωρες συνθήκες σαν τις σημερινές, που εκ των πραγμάτων δημιουργούν εντάσεις και προστριβές. Για να έχει τύχη ένα τέτοιο εγχείρημα προϋποθέτει ομόνοια, συνεκτικότητα και ξεκάθαρη ατζέντα πρωτοβουλιών. Στοιχεία που για να ευδοκιμήσουν χρειάζονται πολιτικό θάρρος και ανάληψη ευθύνης. Αρετές που δεν διαθέτουν οι ηγεσίες των ελληνικών πολιτικών κομμάτων. Επίσης, υπάρχουν και οι πολίτες, που καθόλου δεν είναι σίγουρο ότι επιδοκιμάζουν κάτι τέτοιο. Μπορεί η κοινή λογική να το επικροτεί, αλλά το λαϊκό αίσθημα θα το απορρίψει. Για να γίνω πιο σαφής: η λογική λέει ότι πράγματι οι συνθήκες είναι πρωτόγνωρες και το ΠΑΣΟΚ μόνο του δεν μπορεί να αντέξει. Το λαϊκό αίσθημα, όμως, θα στραφεί ενάντια σε όλα τα κόμματα που θα μετέχουν στην κυβέρνηση κατηγορώντας τα για διγλωσσία και παιχνίδια «πίσω από την πλάτη του λαού». Και αυτό θα συμβεί γιατί όλοι ξέρουν ότι συγκυβέρνηση δεν σημαίνει λιγότερα βάρη.

    2) Τα δομικά χαρακτηριστικά του συστήματος και το εργαλείο της πόλωσης. Το υπάρχον πολιτικό σύστημα οφείλει την, έως τώρα, επιβίωση του στην πόλωση ανάμεσα στα δύο κόμματα εξουσίας. Αν καταρρεύσει το ΠΑΣΟΚ, θα καταρρεύσει και η ΝΔ. Όταν η κρίσιμη μάζα πολιτών, που η μετακίνηση του εξασφαλίζει την επικράτηση για το ένα ή το άλλο κόμμα, απογοητεύεται από την Νέα Δημοκρατία στρέφει το βλέμμα του στο ΠΑΣΟΚ και vice versa. Αυτή η τεχνητή πόλωση δίνει την ψευδαίσθηση εναλλακτικής πορείας και αποτελεί το πολιτικό ισοδύναμο που κρατάει τα δύο κόμματα σε απόσταση ασφαλείας από τα υπόλοιπα. Ωστόσο, πρέπει να τονίσουμε ότι η κατάσταση αυτή είναι επιτρεπτή, διότι δεν υπάρχει στον ορίζοντα σοβαρή εναλλακτική πρόταση εξουσίας από άλλα κόμματα. Οι μικρότεροι πολιτικοί σχηματισμοί είτε δεν θέλουν είτε δεν μπορούν. Τα έμπειρα στελέχη των δύο μεγαλύτερων κομμάτων ξέρουν ότι η συγκυβέρνηση θα οδηγήσει στην αυτοκαταστροφή τους, γιατί θα βρεθούν ταυτόχρονα και τα δύο μαζί στο ίδιο «κάντρο εξουσίας» και θα πάψει, πλέον, να υφίσταται το έωλο επιχείρημα της εναλλακτικής. Αυτό, βέβαια, που δεν αντιλαμβάνονται είναι ότι ούτως ή άλλως δεν θα διασωθούν, γιατί η χρεοκοπία θα βαρύνει εξίσου και τους δύο.

    3) Επίκληση στο συναίσθημα και όχι στη λογική. Το συναίσθημα και η λογική είναι δύο κύρια χαρακτηριστικά που καθορίζουν τη λήψη των αποφάσεων και τις επιλογές του ατόμου. Συνήθως, οι δύο αυτές παράμετροι συγκρούονται και όταν το άτομο πρέπει να αποφασίσει για κάτι δεν ξέρει ποιο από τα δύο να θυσιάσει και ποιο να ακολουθήσει. Να πράξει με βάση τη λογική ή το συναίσθημα; Σε μία τέτοια σύγχυση βρίσκεται σήμερα η πολιτική ελίτ της χώρας. Η λογική τους σπρώχνει προς την από κοινού αντιμετώπιση της κρίσης, ενώ τα συναισθήματα τους λειτουργούν αποτρεπτικά. Γνωρίζουν ότι μόνη ελπίδα είναι η συσπείρωση των δυνάμεων έναντι ενός κοινού εχθρού, της χρεοκοπίας. Τα συναισθήματα τους, όμως, δεν τους αφήνουν να εγκαταλείψουν την πεπατημένη.
    tovima.gr

    Γιάννης Μανώλης MSc, Πολιτική Οικονομία, LSE