Eνιαία φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων, κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης για ελεύθερους επαγγελματίες και εισοδηματίες,απάλειψη ευεργετικών ρυθμίσεων που σήμερα επιτρέπουν τη μείωση του «πραγματικού συντελεστή» των επιχειρήσεων, μέτρα «αυτό-συμμόρφωσης» των φορολογουμένων -ειδικά όσων έβγαλαν χρήματα στο εξωτερικό τα οποία δεν μπορούν να δικαιολογήσουν- αλλά και «διόρθωση» των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων με ανοικτό το ενδεχόμενο να αναθεωρηθεί το καθεστώς φορολόγησης της μεταβίβασης περιουσίας (και όχι μόνο της κατοχής όπου προωθείται η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ) είναι τα κυριότερα κεφάλαια της νέας φορολογικής μεταρρύθμισης που προετοιμάζει η κυβέρνηση.

Το χρονοδιάγραμμα ανακοινώθηκε ήδη από την αρμόδια αναπληρωτή υπουργό Νάντια Βαλαβάνη. Το νέο νομοσχέδιο θα κατατεθεί στο β΄ εξάμηνο του 2015 αλλά οι αλλαγές θα αφορούν στα εισοδήματα του 2015.

Το χρονικό περιθώριο, δίνεται όχι μόνο για να προετοιμαστούν οι νέες διατάξεις αλλά και για να ξεκαθαρίσει το ποια είναι τα δημοσιονομικά περιθώρια της χώρας. Οι τελικοί συντελεστές βάσει των οποίων θα φορολογηθούν τα εισοδήματα αλλά και η κατοχή ακινήτων, θα εξαρτηθούν και από το αν θα υπάρξει συμφωνία με τους Ευρωπαίους εταίρους που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να κατεβάσει τον στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος.

Με το βλέμμα στις… διαπραγματεύσεις, οι 10 αλλαγές που προωθούνται είναι οι εξής:

 

1. Μισθωτοί συνταξιούχοι: Με το αφορολόγητο στα 12.000 ευρώ, 3,4 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα δεν θα πληρώνουν καθόλου φόρο. Θα εξεταστεί το ενδεχόμενο, το αφορολόγητο να μην δίνεται «ελεύθερα» σε όλους αλλά να… χτίζεται με τη συγκέντρωση αποδείξεων. Τα φορολογικά βάρη αναμένεται να μετατοπιστούν στους έχοντες ατομικά εισοδήματα άνω των 40-50.000 ευρώ.

2. Ελεύθεροι επαγγελματίες: Από τη στιγμή που θα θεσπιστεί ενιαία φορολογική κλίμακα, θα καταργηθεί ο ισχύον αυτοτελής τρόπος φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών (φόρος 26% για εισοδήματα έως 50.000 ευρώ και 33% από αυτό το όριο και πάνω). Με αυτή την αλλαγή θα ευνοηθούν όσοι δηλώνουν χαμηλά εισοδήματα ενώ οι έχοντες υψηλά εισοδήματα άνω των 50-60.000 ευρώ θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερα.

3. Αντικειμενικές αξίες: Αναμένεται να συγκροτηθούν άμεσα επιτροπές σε όλες τις περιοχές της χώρας προκειμένου να προσδιοριστούν νέες αντικειμενικές αξίες. Η διαδικασία αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο. Θεωρείται πιθανό, να επανεξεταστεί το καθεστώς φορολόγησης της μεταβίβασης ακινήτων καθώς από τις αγοραπωλησίες και τις γονικές παροχές τα έσοδα του δημοσίου –λόγω περιορισμένων μεταβιβάσεων, και χαμηλών συντελεστών- έχουν μηδενιστεί.

4. Φόρος κατοχής ακινήτων: Για τον υπολογισμό του ΦΜΑΠ ο οποίος θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ, το πιο πιθανό είναι ότι θα χρησιμοποιηθεί μια κλίμακα παρόμοια με αυτή που ίσχυσε για τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας το 2011, το 2012 και το 2013. Αυτή προβλέπει αφορολόγητο 200.000 ευρώ και φορολογικούς συντελεστές από 0,2% έως 1%. Τότε είχε θεσπιστεί και φόρος πολύ μεγάλης ακίνητης περιουσίας με συντελεστές 2% για τους έχοντες ακίνητα αξίας άνω των πέντε εκατομμυρίων ευρώ (σ.σ.: είναι λιγότερα από 500 άτομα, κυρίως εφοπλιστές με αθροιστική περιουσία περίπου τεσσάρων δισεκατομμυρίων ευρώ). Με τον ορισμό του αφορολογήτου στις 200.000 ευρώ, 4,7 εκατομμύρια ιδιοκτήτες δεν θα πληρώσουν καθόλου φόρο. Κατά τη σύνταξη του νομοσχεδίου, θα εξεταστούν διάφορα εναλλακτικά σενάρια φορολόγησης όπως –για παράδειγμα- το αφορολόγητο να εξασφαλίζει ότι θα απαλλάσσεται από τον φόρο μόνο η πρώτη κατοικία μέχρι του ποσού των 200.000 ευρώ. (σ.σ.: κάτι αντίστοιχο είχε γίνει και το 2008 με τη θέσπιση του ΕΤΑΚ).

5. Φορολογία επιχειρήσεων: Το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ προβλέπει ότι οι ονομαστικοί συντελεστές φορολόγησης των επιχειρήσεων δεν θα αλλάξουν και θα παραμείνουν στα επίπεδα του 26% (συν 10% που είναι ο φόρος που επιβάλλεται επί των διανεμόμενων κερδών). Με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο όμως, θα επανεξεταστεί το σύνολο των απαλλαγών που προβλέπει η φορολογική νομοθεσία για τα νομικά πρόσωπα και οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνεται ο «πραγματικός» φορολογικός συντελεστής (effective tax rate). O υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Μηλιός μόλις την προηγούμενη Δευτέρα δήλωνε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι ο πραγματικός συντελεστής είναι αισθητά χαμηλότερος του ονομαστικού και πρέπει να αυξηθεί μέσα από παρεμβάσεις στον κώδικα φορολογίας νομικών προσώπων

6. Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών: Ήδη ανακοινώθηκε ότι θα επιτραπεί και σε έχοντες οφειλές άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ να ρυθμίσουν τις οφειλές τους σε 100 δόσεις. Η νομοθετική ρύθμιση θα έρθει άμεσα στη Βουλή καθώς θα πρέπει να παραταθεί και η ισχύς της διάταξης που εκπνέει στο τέλος Μαρτίου.

7. Ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο: Θα τροποποιηθεί ο νόμος του 2010 ώστε στο περιουσιολόγιο να συμπεριληφθούν και οι καταθέσεις οι οποίες δεν επιτρέπεται να καταγραφούν με βάση την ισχύουσα νομοθεσία. Ωστόσο, η κυρία Βαλαβάνη ξεκαθάρισε ότι το περιουσιολόγιο δεν θα χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη φορολόγηση του συνόλου της περιουσίας δηλαδή του αθροίσματος της αξίας των ακινήτων, των καταθέσεων των αυτοκινήτων κλπ. Μέσω του περιουσιολογίου, θα παρακολουθούνται οι μεταβολές στην περιουσιακή κατάσταση και θα ελέγχεται αν οι μεταβολές αυτές δικαιολογούνται με βάση τα εισοδήματα.

8. Πόθεν έσχες: Θα συζητηθεί η πλήρης κατάργηση όλων των απαλλαγών που προβλέπει σήμερα η νομοθεσία από το πόθεν έσχες (π.χ. αγορά κύριας κατοικίας)

9. Πρόστιμα: Το ΣΔΟΕ θα αποκτήσει τη δυνατότητα να βεβαιώνει φόρους κάτι που δεν ισχύει σήμερα. Έτσι, θα περιοριστεί ο χρόνος που μεσολαβεί από την επιβολή του προστίμου από το ΣΔΟΕ μέχρι την είσπραξή του.

10. Μέτρα «αυτοσυμμόρφωσης»: Ένα από τα «όπλα» της κυβέρνησης για άμεση τόνωση των εσόδων. Προβλέπει ότι όσοι έστειλαν εμβάσματα στο εξωτερικό θα κληθούν να πληρώσουν φόρο (π.χ. 10-15% επί των καταθέσεων) προκειμένου να αποφύγουν τον έλεγχο από τον οποίο μπορεί να προκύψει φορολόγηση με συντελεστή ακόμη και άνω του 40% σε περίπτωση που η προέλευση των καταθέσεων δεν μπορεί να δικαιολογηθεί. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσεται και η παροχή κινήτρων για τον επαναπατρισμό κεφαλαίων.